Wzrost PKB w ostatnich latach, w porównaniu do innych państw UE był w Polsce rzeczywiście dość spektakularny. Jednak moje obserwacje wskazują, że w latach 2021-2022 był on w bezprecedensowym stopniu oparty na bardzo gwałtownym wzroście w cyklu zapasów – zauważa dr Michał Możdżeń z Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.
Oznacza to, że firmy zakumulowały olbrzymie zdolności obsługi krajowego i zagranicznego popytu finalnego, ale ta część wzrostu nie była widoczna w kieszeniach Polaków (akumulacja zapasów podbiła udział nadwyżki operacyjnej firm w PKB do niespotykanych wcześniej poziomów). Jednocześnie wywołała ona nacisk na zdolności wytwórcze oraz presję cenową, która podbiła równolegle ceny konsumpcyjne i oczekiwania płacowe. W konsekwencji ścieżka dezinflacji będzie najprawdopodobniej mniej stroma niż w alternatywnym świecie, w którym udałoby się zmniejszyć amplitudę aktualnego cyklu zapasów.
Jednocześnie obniżanie zapasów w firmach nie jest procesem prostym i bezkosztowym. Wywołuje wiele ryzyk związanych z rentownością sprzedaży i płynnością finansową firm i może odbić się na koniunkturze oraz stabilności gospodarczej. Dlatego patrzę na wskaźniki dynamiki PKB w ostatnich latach z ograniczonym optymizmem. Osobiście „wolałbym”, żeby PKB rosło trochę wolniej, ale w konsekwencji akumulacja zapasów w poprzednich kwartałach też nie była tak wysoka.
Dług publiczny w Polsce utrzymuje się na umiarkowanym poziomie. Oczywistą konsekwencją wysokiej inflacji był w ostatnich dwóch latach bardzo szybki wzrost mianownika w relacji długu do nominalnego PKB, przez co wskaźnik ten dynamicznie spadł. Strukturalnie nie należy moim zdaniem obawiać się wzrostu długu publicznego, który ma w dużej mierze charakter zobowiązania wewnątrzkrajowego.
W szkole myślenia, którą reprezentuję, dla stabilności gospodarczej istotniejszy od długu publicznego jest dług zagraniczny wszystkich krajowych sektorów gospodarczych. I ten w Polsce, w ujęciu netto jest niski – sięga kilku procent PKB. Co więcej polski sektor rządowy i samorządowy należy do najmniej zadłużonych za granicą sektorów publicznych w UE, co potwierdzane jest danymi na temat struktury wierzycieli i walutowej długu publicznego raportowanymi przez Ministerstwo Finansów.
Jednocześnie jednak, ze względu na stosunkowo słabo rozwinięty system finansowy w Polsce dług publiczny stanowi znaczącą część wierzytelności utrzymywanych w bilansach banków, w związku z czym gwałtowniejsze zmiany w wycenie krajowych obligacji stanowią dla stabilności banków pewne zagrożenie. Jest to jednak moim zdaniem zagrożenie, które – ze względu na fundamentalnie stabilną sytuację gospodarczą kraju – może być stosunkowo łatwo minimalizowane przez aktywną interwencję NBP.
Dr Michał Możdżeń – Kolegium Gospodarki i Administracji Publicznej, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Polska Sieć Ekonomii.
Wartość relacji długu publicznego do PKB we Włoszech nie zawsze była tak wysoka jak obecnie. Dług zjednoczonego państwa włoskiego w 1861 r. stanowił mniej niż 40 proc. jego PKB, zaś jeszcze w latach 60. XX w. zaledwie 25 proc. PKB. W historii tego kraju zdarzały się także okresy, w których relacja długu publicznego do PKB była jeszcze wyższa niż obecnie i sięgała 160 proc. PKB, by następnie spaść. Skąd zatem wziął się dług publiczny Włoch, notujący dziś jedne z wyższych poziomów w ponad stusześćdziesięcioletniej historii tego państwa?
Pandemia COVID-19 oraz trwająca wojna rosyjsko-ukraińska przerwały globalne łańcuchy dostaw i spowodowały ich znaczne opóźnienia, niedobory środków produkcji oraz powstanie ryzyka wyczerpania zapasów. Firmy narażone na te ryzyka zostały zmuszone do przemyślenia swoich strategii zarządzania produkcją i zapasami, od dostaw „dokładnie na czas” po dostawy „na wszelki wypadek”.
W okresie popandemicznym wydatki federalne w USA poszybowały w górę, tak że dług publiczny wzrósł do poziomu nienotowanego od czasów II wojny światowej. Stosunek długu Stanów Zjednoczonych do PKB należy do najwyższych w krajach rozwiniętych, ustępując jedynie Japonii, Grecji i Włochom.
Reputacja to najcenniejsze aktywo współczesnego przedsiębiorstwa. Niestety, często budowaną latami można stracić w 10 sekund. Skandale bywają bowiem kosztowniejsze niż straty finansowe – niszczą markę i długoterminową wartość przedsiębiorstwa. Przekonało się o tym wielu prawdziwych gigantów. Jak mniejsi gracze mogą ustrzec się przed ich błędami?
Reputacja to najcenniejsze aktywo współczesnego przedsiębiorstwa. Niestety, często budowaną latami można stracić w 10 sekund. Skandale bywają bowiem kosztowniejsze niż straty finansowe – niszczą markę i długoterminową wartość przedsiębiorstwa. Przekonało się o tym wielu prawdziwych gigantów. Jak mniejsi gracze mogą ustrzec się przed ich błędami?
Reputacja to najcenniejsze aktywo współczesnego przedsiębiorstwa. Niestety, często budowaną latami można stracić w 10 sekund. Skandale bywają bowiem kosztowniejsze niż straty finansowe – niszczą markę i długoterminową wartość przedsiębiorstwa. Przekonało się o tym wielu prawdziwych gigantów. Jak mniejsi gracze mogą ustrzec się przed ich błędami?
Czy Polska rzeczywiście dokonała gospodarczego cudu? Ostatnie trzy i pół dekady pokazują, że odpowiedź może być tylko jedna – tak. Nowy numer kwartalnika „Obserwator Finansowy” to opowieść o sukcesie, który nie wydarzył się w naszej gospodarce sam, ale był efektem odwagi, determinacji i pracy całego społeczeństwa. A także o wyzwaniach, które dopiero przed nami.
Pandemia, problemy z łańcuchami dostaw, przemiany klimatyczne, wojna w Ukrainie i napięcia geopolityczne, a także konkurencja technologiczna (zwłaszcza na rynku samochodów elektrycznych i półprzewodników) postawiły pod znakiem zapytania ideę globalnego wolnego handlu. W efekcie coraz więcej państw i organizacji międzynarodowych wdraża rozwiązania interwencjonistyczne – w tym politykę przemysłową.
Nakładem Instytutu Pileckiego ukazał się pierwszy pełny przekład jednego z najważniejszych dzieł niemieckiej myśli politycznej i ekonomicznej, czyli „Mitteleuropa” pióra Friedricha Naumanna. Mimo że w ogromnej mierze dotyczy ono Polski, w naszym języku znane było dotąd jedynie z licznych analogii, fragmentów i streszczeń. Teraz otrzymaliśmy je w bardzo komunikatywnym tłumaczeniu Kamila Markiewicza, wraz z opracowaniem i wstępem wybitnego niemcoznawcy prof. Grzegorza Kucharczyka.
Polska ma dzisiaj już ponad 500 ton złota, a jego udział w rezerwach przekroczył 20 proc. – poinformował Narodowy Bank Polski 24 kwietnia 2025 r. Obecne rezerwy są niemal 5-krotnie wyższe niż siedem lat temu.
Przemówienie prof. Adama Glapińskiego wygłoszone 16 kwietnia 2025 r. na uroczystości z okazji emisji monet Tysiąclecie Koronacji Bolesława Chrobrego oraz wręczenia Odznaki Honorowej „Za zasługi dla bankowości Rzeczypospolitej Polskiej” i „Medali za Długoletnią Służbę”.
Kiedy świat wynurzył się z chaosu II wojny światowej, władzę objęli ludzie o przekonaniach makroekonomicznych, ukształtowanych w formacyjnym dla nich doświadczeniu lat 30. XX w.
Mija blisko trzydzieści lat od chwili, gdy Narodowy Bank Polski przeprowadził denominację złotego. Jej przygotowanie było złożonym procesem – należało bowiem wszystko zaplanować, zaprojektować nowe monety i banknoty, zlecić ich produkcję, przygotować całą logistykę, a na koniec przekazać je przy pomocy banków do portfeli wszystkich Polaków.
W ostatnich latach, a szczególnie po rozpoczęciu wojny z Ukrainą, z Rosji płynie nieprzerwany przekaz o sukcesach. Ich skala narasta – gospodarka uodporniła się na sankcje i nawet się rozwija oraz restrukturyzuje, bieda spada, a zamożność rośnie, produkcja krajowa wypiera zaś import. Czy sukcesy mają jednak realny wymiar, czy głównie propagandowomedialny?
Odbudowa gospodarcza kraju i opanowanie chaosu walutowego należały do największych wyzwań, jakie stanęły przed władzami niepodległego państwa polskiego w 1918 r. Sanacja gospodarcza zależała zarówno od skutecznie przeprowadzonych reform finansów publicznych i skarbu państwa, jak również od szybkiego wprowadzenia do obiegu nowej, pełnowartościowej polskiej waluty. A to właśnie dobrze zorganizowany aparat skarbowy, sprawny obieg pieniądza i jego stabilna wartość stanowiły podstawę rozwoju ekonomicznego i społecznego odrodzonej Polski.
Chiny nie są już największą montownią świata, z tanią siłą roboczą, czy producentem tanich produktów codziennego użytku. Kraj stał się eksporterem technologii. Mimo wojny handlowej i nałożonych ograniczeń, Chiny coraz śmielszymi krokami wchodzą ze swoimi rozwiązaniami w świat zachodni. Na milion mieszkańców w 2020 r. przypadało tam 1585 badaczy. Jest to trzykrotny wzrost w czasie zaledwie jednej dekady. Chiny inwestują w technologię, a ta zapewnia im coraz większą dominację na świecie.
Na kanwie wspólnej niechęci do dominacji Zachodu Rosja i Chiny budują antyzachodnią koalicję w ramach bloku BRICS+. Jego członkowie od lat starają się zmniejszyć swoją zależność od dolara, ale dopiero zachodnie sankcje nałożone na Rosję po inwazji na Ukrainę przyspieszyły ten proces.
