Pamiętajmy, co jest ważne, posiadanie własnej waluty, która stanowi dodatkowy element elastyczności dla gospodarki. Pozwala to reagować na to, co dzieje się na rynkach światowych i we własnej gospodarce. Ten element elastyczności jest niezmiernie ważny – powiedział w rozmowie z „Obserwatorem Finansowym” prof. Jerzy Żyżyński, były członek Rady Polityki Pieniężnej.
Jednym z poruszonych tematów była możliwość reakcji państwa na problemy gospodarcze. Rozmówca podkreślił, że niezależna polityka pieniężna stanowi kluczowe narzędzie w zarządzaniu kryzysami. Szczególną uwagę zwrócono na istotną rolę Rady Polityki Pieniężnej w kształtowaniu i realizacji tych działań.
„Rada Polityki Pieniężnej reaguje przede wszystkim, określając poziom stóp procentowych, a ten poziom determinuje sytuację podmiotów gospodarczych, które są od niej uzależnione. Jeżeli obciążymy gospodarstwa nadmiernymi kosztami kredytu hipotecznego, będą miały mniej środków na wydatki na inne cele. To, w zasadzie, osłabia gospodarkę, ale z drugiej strony wiemy, że oczekujemy wzrostu cen. Jeśli nastąpi skok inflacji, wówczas usłyszymy, że stopy procentowe są zbyt niskie w stosunku do tej inflacji. Pamiętajmy jeszcze raz, że inflacja to proces. Nie wolno mylić procesu, który dzieje się niemal z dnia na dzień, ale jest mierzony z miesiąca na miesiąc, która informuje nas o bieżących zjawiskach, z miarą skutków rocznych tego, co wydarzyło się przez cały rok” – zaznaczył.
Ekonomista poruszył również kwestię zagrożeń i wyzwań, jakie pojawiły się w gospodarkach państw, które przyjęły euro. Szczególną uwagę zwrócił na kraje południa Europy, których gospodarki nie były odpowiednio przygotowane na przyjęcie wspólnej waluty.
„Jesteśmy w jednej wspólnej europejskiej ojczyźnie, jednak kraje i gospodarki są odrębne, mają różne warunki funkcjonowania i to, co mówi się w teorii ekonomii, nie spełnia kryteriów optymalnej wspólnej strefy walutowej. To zadecydowało o tym, że ten pomysł niestety zakończył się dla wielu krajów stratami, przede wszystkim dla słabszych państw południa Europy. Jak powiedział Paul Krugman, był to pomysł polityczny, a nie ekonomiczny” – powiedział.
Profesor odniósł się również do pytania o potencjalne skutki decyzji o dążeniu do spełnienia przez Polskę kryteriów z Maastricht, obejmujących ograniczenie deficytu budżetowego i długu publicznego. Zaznaczył, że realizacja tych założeń byłaby możliwa wyłącznie poprzez zwiększenie obciążeń podatkowych lub redukcję wydatków na sektor publiczny. Dodał przy tym, że kryteria te były opracowane z myślą o warunkach gospodarczych charakteryzujących się wzrostem na poziomie 5% rocznie.
Rozmowa została przeprowadzona 4 lipca 2024 r.
Całość podcastu na platformie Spotify
